شصت و دومین نشست شنبه‌های روانشناسی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز شنبه با موضوع «آشنایی با رویکرد نمایش‌درمانی معناگرا» برگزار شد.
به گزارش بهروان‌نیوز، رضا پورحسین روان‌شناس و رئیس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، میرکمال میرنصیری دکتر مشاوره و مبدع نمایش‌درمانی معناگرا، احمد احمدی‌صدر مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران، سید حسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران از جمله سخنرانان این نشست بودند. دبیری این نشست را حسن عماری روان‌شناس و مدیر گروه روانشناسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برعهده داشت. همچنین سهیل محمودی شاعر و نویسنده، دکتر محمدرضا صوفی‌نژاد مدیر اسبق آسایشگاه خیریه کهریزک و دکتر قاسمی رئیس خانه اندیشمندان از میهمانان این نسشت بودند.
در ابتدا دکتر میرکمال میرنصیری مبدع نمایش‌درمانی معناگرا به تعریف از این روش درمانی پرداخت. او همچنین سه فیلم کوتاه از آثار خود در این زمینه را پخش کرد. دو فیلم اول درباره نمایش درمانی کارتن‌خواب‌های مرد و زن شهرداری لویزان و فیلم سوم درباره نمایش «رستم و سهراب» که معلولان و آسیب دیدگان آسایشگاه خیریه کهریزک اجرا کردند، بود.
میرنصیری در توضیح نمایش‌درمانی معناگرا گفت: هدف نمایش درمانی معناگرا این است که افراد آسیب دیده را به زندگی برگردانیم. ترجمه صحیح سایکودراما، روان نمایشگری هست یعنی ما در آن‌جا نمایش بازی نمی‌کنیم بلکه روانمان را به نمایش درمی‌آوریم. اساس سایکودراما، بداهه و هدف آن تخلیه هیجانی و فشارهای روانی افراد است. متن مشخص و اجرای عمومی ندارد. البته نه اینکه متن نداشته باشد در واقع نمایش‌ها از خاطرات خود افراد گرفته شده است تا برون ریزی اتفاق بیفتد. آنچه که در نمایش درمانی معناگرا اتفاق می‌افتد این است که متن متناسب با نیازهای روحی و روانی و توانایی‌های افراد نوشته می‌شود.
او افزود: اکثر افراد به ویژه آسیب‌دیدگان اجتماعی روز اول اعتماد نمی‌کنند و دقیقا هدف ما آن افراد هستند. هرچند روش‌هایی طراحی شده تا بتوانیم اعتماد آن‌ها را جلب کنیم. تمریناتی برای تحرک بدنی و بازیابی شرایط درست استایل آن‌ها نیز طراحی شده است. یکسری تمرینات بیانی برای نفس‌گیری، اعتماد به نفس و تخلیه هیجانات وجود دارد. نشست‌های گروهی داریم که روی بحث‌های شناختی آن‌ها کار می‌شود. درباره متن‌هایی که نوشته می‌شود ساعت‌ها با آن‌ها صحبت و به آن‌ها کمک می‌شود تا بتوانند نظر بدهند. در طول کار به هر کدام مسئولیتی داده می‌شود که رفته رفته کمک می‌کند تا مسئولیت پذیریشان تقویت شود.
سپس دکتر پورحسین با اشاره به اینکه موضوع این نشست خود آقای میرنصیری است نه افراد داخل مستند‌های پخش شده، گفت: من در شبکه چهار که بودم ایشان چندین مستند ساختند. پرداختن به بازسازی انسان و دادن حیات دوباره به آن‌ها همیشه دغدغه میرنصیری بوده است. اتفاق بسیار مهمی است که ما تلاش کنیم فراموش شدگان را به جامعه برگردانیم. اجر و ارج چنین کاری که آقای میرنصیری می‌کند بی‌اندازه است. چند سال پیش مستندی تحت عنوان «خط باریک قرمز» که در آن افرادی نمایش اجرا می‌کردند که بزهکار بودند. در اینجا به لحاظ روانشناختی سه کار انجام شده بود: توجه به دیگران، بازسازی خود مطلوب و توجه به خود. ما با بازسازی خود مطلوب و زندگی مطلوب هر شخص، می‌توانیم او را احیا کنیم. همچنین نظریه بازگشت به خویشتن، حس هویت به انسان می‌دهد. اگر ما به دنبال آرامش هستیم باید به هویت اصیل خود برگردیم.
رئیس دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران همچنین اظهار کرد: من یک روش درمانی را براساس بازگشت به اصل خویش ابداع کردم از ایده آن را از اقبال لاهوری گرفتم که با این تکنیک انسان‌ها به خود رجوع می‌کنند. عیار این خود، بسیار بالا است. زمانی که انسان به عیار خود متوجه می‌شود، خود را در یک حریم قرار می‌دهد. دکتر میرنصیری علاوه‌بر اینکه در این کار، بازسازی و توجه به خود مطلوب را یاد می‌دهد، به آدم‌ها می‌گوید که به درون خودتان نگاه کنید.
در ادامه دکتر موسوی چلک توضیح داد: ما در مددکاری اجتماعی وقتی موضوع توانمندسازی مطرح می‌شود همیشه با آن چالش داریم زیرا بازتوانی و اجتماعی کردن افرادی که به هر دلیلی دچار مشکلاتی می‌شوند بسیار سخت است. هر چه این مشکلات حادتر، بازتوانی سخت‌تر خواهد بود. ما در مددکاری اجتماعی اصلی به نام فردیت داریم که این بازتوانی برای هر فردی می‌تواند متفاوت باشد. ظرفیت‌سازی نکته‌ای است که در نمایش‌های دکتر میرنصیری مشخص بود اگر جامعه ظرفیت‌سازی نکند راه این افراد سخت می‌شود. نمونه‌هایی مثل افراد بی‌خانمان، تن‌فروشان یا اعتیاد به‌واسطه برچسب‌هایی که به آن‌ها زده می‌شود به مراتب شرایط برایشان دشوارتر است زیرا باور کرده‌اند که دیگر نمی‌شود برایشان کاری کرد.
او گفت: نمایش و هنر یک ظرفیت است و ممکن است خیلی‌ها به هنر و نمایش پاسخ ندهند زیرا روش‌های افراد با هم فرق می‌کند. اما این یک ظرفیت است که یک عده از افراد می‌توانند با آن نتیجه بگیرند. متاسفانه ما در ایران کمتر از ظرفیت هنر استفاده کرده‌ایم. ما در بازتوانی باید استمرار داشته باشیم زیرا ممکن است آن آدم دوباره ریزش کند. نباید دری روی آن‌ها بسته شود. نکته دیگری که برای ما در مددکاری اجتماعی اهمیت دارد صبوری و مدارا است. ما نباید خسته شویم و باید بپذیریم که نمونه‌های سختی ممکن است داشته باشیم که برای به نتیجه رسیدن به زمان زیادی احتیاج دارد. به نظر من این کار باید تبدیل به یک دانشی شود که قابل ارائه به جامعه جهانی باشد. در این حوزه دنیا از ایران شناخت ندارد. ما ارتباطات بین‌المللی گسترده‌ای داریم که وقتی به ایران سفر می‌کنند، نگاهشان کاملا تغییر می‌کند.
دکتر احمدی‌صدر با اشاره به اینکه باید یک سیری برای آسیب دیدگان در نظر گرفته شود توضیح داد: یکی از این گام‌ها ورود به عرصه هنر و نمایش‌های معناگرا است. یک اصل فراموش شده وجو دارد که کسانی که در مقابل ما قرار دارند، انسان هستند. مشکل این نیست که این عزیزان خودشان را باور ندارند، مشکل این است که ما باور نداریم آن‌ها انسان هستند و باید روی این مسئله کار کرد.
او ادامه داد: معتاد به اجبار وارد کمپ ترک اعتیاد می‌شود و با کتک ترک می‌کند آن هم فقط به دلیل اینکه دوباره برای بار اول مواد بکشد و آن‌قدر این حالت لذت بخش است که به آن «ماه عسل» می‌گویند. من در جلسه هفته پیش در مجلس عنوان کردم که 25 هزار معتاد متجاهری که داریم را جمع نکنید زیرا وقتی آن‌ها را به کمپ می‌برید، پروسه درمانی مناسب برای آن‌ها ندارید و نمی‌توانید جلوی عمده فروشان و خورده فروشان را بگیرید، بنابراین 25 هزار جوان و نوجوان 10 تا 14 ساله معتاد جدید به تهران اضافه می‌شوند. ما امروز برای نوجوان ده ساله، نسخه یک دهه پیش را می‌پیچیم در صورتی که باید برای آن نسخه یک جوان 18 ساله را بپیچیم. به نظر من باید یک برنامه نمایش درمانی برای ما که می‌خواهیم با معتادین متجاهر کار کنیم صورت بگیرد، تا اول بفهمیم خودمان چه‌کاره هستیم.
مدیرعامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری، درخصوص ایجاد شغل برای افراد بعد از ترک اعتیاد در کمپ، گفت: ما با وزارت کار و سازمان فنی‌وحرفه‌ای صحبت کردیم و متوجه شدیم که در زمینه‌های جوشکاری، آهنگری، نجاری و … نیرو می‌خواهند. طی مذاکراتی که داشتیم قرار شد به این افراد در زمینه‌های مختلف آموزش داده شود. همچنین با کارخانه‌های مختلف قرار داد ببنیدیم که بعد از دوره‌های آموزشی این افراد به مدت 5 سال در آن کارخانه‌ها کار کنند. اولین گروه افراد پاک دو ماه دیگر به کارخانه‌ای در آمل فرستاده می‌شوند که هم اسکان و هم بیمه 100 درصدی دارند. ما تا الان ظرفیت‌های اجتماعی را به خدمت نگرفتیم و از نخبگان استفاده نکردیم. باید یک برنامه برای پیشگیری از آسیب نوجوانان و جوانان در مدارس نوشته شود. البته این را هم باید اضافه کنم که ما آمادگی کامل را جهت همکاری با دکتر میرنصیری در حوزه نمایش درمانی داریم.
حسن عماری نیز بیان کرد: دم دست‌ترین موضوع تحلیل که می‌توان برای نمایش درمانی ارائه داد، تست نئو است. به نظر من تست نئو بهترین تستی هست که می‌شود درباره تغییراتی که با این سبک از کار روی افراد انجام می‌شود، دید. در تست نئو 5 عامل وجود دارد که عبارتند از: روان رنجور خویی، برون‌گرایی، گشودگی در برابر تجارب جدید، توافق پذیری و وظیفه‌شناسی. اگر بتوانیم این نوع تست‌ها را قبل و بعد از انجام هنر درمانی انجام دهیم، می‌توان آن را در دایره نظام علمی مورد تحلیل و بررسی قرار داد.
همچنین یکی از افرادی که به واسطه نمایش‌درمانی دکتر میرنصیری، درمان و به زندگی بازگشت بود در این نشست حضور داشت که در پایان از او، سخنرانان و مهمانان ویژه تجلیل شد.
خبرنگار: فاطمه فلاح
همچنین بخوانید:
دیدگاه‌هایی که حاوی ناسزا و افترا است، به هیچ عنوان پذیرفته نمی‌شوند
برای بهتر و روان‌تر خوانده شدن دیدگاه شما، بهتر است از متن به صورت فارسی استفاده کنید نه با حروف فینگلیش
موارد درگیری با کاربران در پاسخ به دیدگاه دیگر کاربران پذیرفته نمی‌شود