قابل پیشگیری، غیرقابل درمان

به گزارش بهروان نیوز، مادربزرگ من آلزایمر داشت. من آن موقع کلاس چهارم بودم. روزهایی که به خانه ما می‌آمد، همگی حواسمان به او بود. مادرم از اینکه مادرش او را نمی‌شناخت، ناراحت بود و گریه می‌کرد. اوایل، تنها اسامی و افراد را بخاطر نمی‌آورد اما رفته رفته نه تنها کسی را نمی‌شناخت بلکه اگر حواسمان پرت می‌شد، ممکن بود کارهای خطرناک هم انجام دهد. لحظه‌ای خوشحال بود و کمی بعد بهانه می‌گرفت. مدام سوال‌های تکراری می‌پرسید. آن اواخر حتی زورش هم زیاد شده بود و یکبار که به زور می‌خواست از خانه خارج شود، مادرم که تلاش می‌کرد تا مانع‌اش شود را پرت کرد و پای مادرم شکست. پنج سال بیماری او طول کشید؛ البته دکتر به مادرم گفته بود که نهایت عمر سالمندان مبتلا به آلزایمر پنج سال است.

21 سپتامبر، روز جهانی آلزایمر است. همه ما با این بیماری آشنا هستیم. در واقع آن‌قدری با آن آشنا هستیم که حتی افراد جوان هم، حواس پرتی‌های روزمره‌ را به آن نسبت می‌دهند و در جواب فراموشکاری‌‌هایشان می‌گویند «آلزایمر گرفتم»! اما در تعریف اصلی این بیماری آمده که یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که در اثر آن به تدریج توانایی‌های ذهنی فرد تحلیل می‌رود. این بیماری تدریجی و پیش رونده است و با گذشت زمان وخیم تر می‌شود.

زهرا رسایی، روانشناس که در حوزه سالمندی فعالیت می‌کند، می‌گوید: در این بیماری حافظه کوتاه مدت مختل می‌شود.  فرد صحبت‌های شما را فراموش و سئوالاتی را که پاسخ داده شده، تکرار می‌کند. این بیماری گفتار فرد را نیز مختل می کند، بنابراین  بیمار در یادآوری کلمات معمول دچار چالش می‌شود. آلزایمر می‌تواند سبب تغییرات رفتار و پریشانی شود. بی ثباتی خلقی و لغزش در قضاوت نیز عوارض رایج آن هستند. بیمار بهداشت ضعیفی دارد. افرادی که قبلا شیک پوش بودند ممکن است لباس‌های آلوده پوشیده و شستن موهای سرشان را فراموش کنند. افراد مبتلا به آلزایمر پیشرفته ممکن است توانایی راه رفتن، صحبت کردن یا پاسخ دادن به دیگران را هم از دست بدهند. در نهایت، این بیماری می‌تواند کارکردهای حیاتی مانند بلعیدن را مختل کند که در این صورت لازم است تا فرد مبتلا در بیمارستان تحت مراقبت قرار بگیرد تا برای آن‌ها در آخرین و شدیدترین مرحله بیماری، آسایش و تسکین فراهم  شود.

3 تا 9 سال؛ میزان امید به زندگی در مبتلایان به آلزایمر

آلزایمر چند مرحله دارد و این مراحل می‌تواند به تدریج با کارهای روزمره تداخل پیدا کند. در مراحل انتهایی، فرد حتی برای انجام فعالیت‌های ضروری نیز به دیگران نیاز پیدا می‌کند. رسایی در این خصوص توضیح می‌دهد: در مجموع 7 مرحله برای این بیماری مطرح شده است. با پیشرفت بیماری، علائم آن می‌تواند شامل مشکلات زبانی، مشکل در آگاهی از موقعیت، گم‌شدن، نوسانات خلقی، از دست دادن انگیزه، اهمال و بی‌توجهی نسبت به خود و مشکلات رفتاری باشد. این بیماری سبب بروز ناراحتی‌هایی از قبیل علائم افسردگی (شامل فقدان احساس لذت، بی‌قراری، افسردگی، کاهش اشتها و وزن، عدم وجود تمرکز و احساس گناه)، علائم روانی (شامل توهم، هذیان و سوءظن) و نیز رفتارهایی مثل آشفتگی، سرگردانی، پرخاشگری و خشونت  می‌شود. با وخیم‌شدن آلزایمر، بیمار معمولاً از خانواده و جامعه کناره‌گیری می‌کند. به‌تدریج فعالیت‌های بدنی از دست می‌رود و در نهایت هم منجر به مرگ می‌شود. هرچند سرعت پیشرفت آلزایمر می‌تواند متفاوت باشد اما امید به زندگی معمول پس از تشخیص بیماری، ۳ تا ۹ سال است.

این روانشناس می‌گوید: آزمایش وضعیت روانی که « mini-cog» نامیده می‌شود، یا سایر آزمایش‌های غربالگری می‌توانند مهارت‌های هیجانی یا حافظه کوتاه مدت فرد را اندازه گیری کنند. برای پیشگیری از سایر مشکلات مانند سکته یا تومور می‌توان از آزمایش‌های عصب شناختی و اسکن‌های مغزی نیز استفاده کرد و اطلاعات دیگری درباره مغز فرد مورد نظر به دست آورد.