جزئیات جدیدترین تغییرات هدایت تحصیلی دانش‌ آموزان اعلام شد

به گزارش بهروان نیوز به نقل از ایسنا، کارشناس حوزه مشاوره وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه فرآیند هدایت تحصیلی برای شناسایی استعدادها و توانمندی‌های هر فرد جهت ادامه تحصیل صورت می‌گیرد، گفت: هفت آسیب فرآیند گذشته هدایت تحصیلی، شناسایی و در نهایت با تغییراتی، گام‌های لازم به منظور افزایش شرکت دانش‌آموزان در آزمون رغبت و توانایی در راستای هدایت تحصیلی آنها، برداشته شد.

ناصر حیدری، کارشناس حوزه مشاوره وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه آسیب شناسی فرآیند هدایت تحصیلی در مهر ماه ۱۴۰۱، برنامه‌ریزی شد و پس از تمهید مقدمات و ارسال فرم‌های الکترونیکی، نظرخواهی و ارزیابی برنامه، نتایج آسیب‌شناسی با احصای نظرات متخصصان حوزه تحصیلی مشاوران و کارشناسان مشاوره تمامی استانهای کشور، اساتید دانشگاه و همچنین مدیران و معلمان متخصص گردآوری شد افزود: به علت طولانی بودن بیش از اندازه آزمون‌های رغبت و توانایی با ۳۲۰ و ۲۵۶ سوال حجم بالایی از سوالات که زمانی حدود سه تا چهار ساعت را به خود اختصاص می‌داد، دانش‌آموز به این آزمون کاهش می‌یافت.

او عنوان کرد: این آسیب تا جایی بود که به گفته بسیاری از کارشناسان و مشاوران متخصص این حوزه، اکثر دانش آموزان دقت لازم برای کامل کردن این آزمون را نداشتند؛ به دلیل خستگی و طولانی بودن آزمون، توجه و تمرکز آنان کاهش می یافت و در نتیجه تعدادی از دانش آموزان به برخی از سؤالات با بی دقتی و صرفاً برای کامل کردن فرآیند پاسخ می دادند.

کارشناس حوزه مشاوره وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه روش دقیقی برای اندازه گیری میزان دقت دانش آموزان در تکمیل سؤالات آزمون رغبت و توانایی نبود ادامه داد: روشی که به وسیله آن بتوان میزان دقت دانش آموزان را مورد ارزیابی قرار داد، وجود نداشت و امکان داشت که برخی از دانش آموزان به دلایل گوناگون به صورت تصادفی به گزینه‌ها پاسخ دهند؛ عملاً سازوکاری وجود نداشت که فرآیند پاسخ گویی به سؤالات مورد رصد و نظارت واقع شود.

حیدری به ضرورت تهیه جداول هنجاری، نقاط برش و نمرات استاندارد در تحلیل نتایج آزمون اشاره و عنوان کرد: یکی از نکات مهمی که در اجرای آزمون‌های روانشناختی مدنظر است، توجه به ویژگی‌ها و تفاوت‌های فرهنگی، آزمودنی‌ها و در نظر گرفتن سازوکارهای لازم برای مرتفع ساختن محدودیت‌ها و متغیرهای مزاحم است.

او اظهار کرد: از آنجایی که دانش‌آموزان پایه نهم در سراسر کشور از لحاظ فرهنگی با هم متفاوت‌اند، ادراک میزان علاقه‌مندی و توانمندی آنان از خود نسبت به موقعیت‌های شغلی دارای تفاوت‌هایی خواهد بود و دانش‌آموزان هر استان، نسبت به درک موقعیت‌های شغلی مختلف دیدگاه‌های متفاوتی دارند، بنابراین در نظر گرفتن خط برش پایه برای ارزیابی میزان علاقه‌مندی و توانمندی دانش آموزان در موقعیت‌ها و حوزه‌های شغلی مختلف، یکی از آسیب‌ها و چالش‌هایی بود که نتایج حاصل از بررسی‌های مشاوره‌ای را خدشه‌دار می‌کرد.

در نظر گرفتن تفاوت‌های جنسیتی بین دانش آموزان دختر و پسر در تهیه جداول هنجاری و نقاط برش استانی -جنسیتی، یکی از مهم ترین موضوعاتی بود که حیدری از آن به عنوان نتایج آسیب شناسی نام برد.

به گفته حیدری، مشکلات موجود روش اجرای آزمون‌ها در سامانه در سال‌های گذشته، سازوکار اجرای آزمون‌های مشاوره‌ای رغبت و توانایی را به نحوی برنامه‌ریزی شده است که دانش‌آموزان باید پس از پاسخ‌گویی به هر سوال آن را ذخیره می‌کردند و سوالات به صورت یکجا برای دانش‌آموز در یک صفحه نمایش داده نمی‌شد و همین امر سبب اتلاف وقت، هزینه و وارد آمدن فشار بیش از حد بر سرورهای مرکز فناوری می‌شد.

کارشناس حوزه مشاوره وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه سازوکار اجرای آزمون مطابق با استانداردهای اجرای آزمون‌های الکترونیکی و در نظر گرفتن ویژگی‌های جامعه هدف (نوجوانان)، یکی دیگر از مواردی بود که از نتایج حاصل از اجرای آسیب شناسی به دست آمد گفت: عدم توجه کافی به نتایج حاصل از بررسی‌های مشاوره‌ای، نتایج حاصل از بررسی‌های مشاوره‌ای، اجرای آزمون‌های مشاوره‌ای و فرم‌های نظر خواهی در زمان صدور نمون برگ‌های هدایت تحصیلی به دست فراموشی سپرده می شد؛ بنابراین مشاوران مدارس نتایج حاصل از اجرای آزمون‌های مشاوره‌ای و پروفایل فردی دانش‌آموزان را در اختیار نداشتند و در عمل در جلسات راهنمایی و مشاوره فردی با دانش‌آموزان و والدین صرفاً به نمون برگ هفت هدایت تحصیلی توجه می کردند.

کارشناس حوزه مشاوره وزارت آموزش و پرورش ثبت به موقع و انتقال نمرات دانش‌آموزان در سامانه در سال‌های گذشته به دلیل مشکلات ناشی از ثبت به موقع نمرات دانش آموزان و لزوم انتقال نمرات از پادا به سیدا و همچنین لزوم تایید نهایی توسط مدیران مدارس و مدیران آموزش و پرورش مناطق و استان‌ها را از جمله چالش هایی عنوان کرد که صدور نمون برگ هدایت تحصیلی با آن مواجه بود.

حیدری سبک زندگی دانش‌آموزان در عصر حاضر و برقراری ارتباط با محتواهای چند رسانه‌ای و فضای مجازی را یکی از مهم‌ترین نکاتی عنوان کرد که در سال‌های گذشته به دست فراموشی سپرده شده بود و افزود: توجه به ویژگی‌های گروه مخاطب و در نظر گرفتن تمهیدات لازم برای اثر بخشی برنامه هدایت تحصیلی و تولید محتواهای بصری متناسب با ویژگی های دانش آموزان عصر حاضر، یکی دیگر از چالش‌هایی بود که از آسیب‌شناسی صورت گرفته، احصا شد.

حیدری در ادامه به مهمترین تغییرات صورت گرفته در فرایند هدایت تحصیلی اشاره کرد و گفت: اولین تغییر شخصی‌سازی آزمون‌های مشاوره‌ای رغبت و توانایی بود؛ با این تغییر دانش‌آموزان به سوالات متناسب با ویژگی‌های شخصیتی خود پاسخ می‌دهند و با این روش حجم زیادی از سؤالات غیر ضروری برای هر دانش‌آموز کنار گذاشته شده و دانش‌آموزان در آزمون رغبت در مجموع به ۱۴۵ سوال و در آزمون توانایی به ۱۱۸سوال پاسخ می‌دهند.

او دومین تغییرات هدایت تحصیلی و فرآیند اجرای آن را قرار دادن سوالات صحت سنجی برای ارزیابی میزان دقت دانش آموزان در پاسخ‌گویی‌ها عنوان کرد و افزود: برای ارزیابی دقت دانش آموزان در تکمیل سوالات، پنج سؤال «صحت‌سنج» در بین سوالات آزمون رغبت و توانایی به صورت تصادفی بارگذاری می‌شود که دانش آموزان برای پاسخ گویی به آن سؤالات باید سوال را با دقت خوانده و گزینه مناسب را علامت بزنند. دانش آموزانی که به هر دلیلی بدون دقت و بدون خوانش سوالات، گزینه‌ها را علامت بزنند، دچار خطا و در نتیجه شناسایی می‌شوند.

تهیه جداول هنجاری و نقاط برش استانی-جنسیتی دیگر تغییر آزمون بود که حیدری به آن اشاره کرد و ادامه داد: طراحی سیستم «خبره فردی» بر اساس نتایج آزمون‌های رغبت و توانایی دیگر تغییری بود که باعث شد نتایج آزمون‌ها به صورت مفصل برای استفاده مشاوران در جلسات مشاوره فردی با دانش‌آموزان و والدین و رشد و کسب شایستگی لازم دانش آموزان برای دستیابی به خودآگاهی و خودشناسی ایجاد شود.

تدوین «نمون برگ» جدید هدایت تحصیلی با ویژگی‌های جدید، ارائه خدمات مشاوره تحصیلی به دانش‌آموزان و والدین آنان به صورت فردی، طراحی کارتابل فردی برای دانش‌آموز و مشاور مدرسه در سامانه my.medu.ir، استفاده از ظرفیت سامانه برای صدور فرم‌های لازم مطابق با بخشنامه متمم هدایت تحصیلی، تغییر در جدول شرایط ورود به رشته‌ها و زمینه‌های تحصیلی در زمینه کشاورزی و هنر، یکی شدن ضرایب دروس شاخه‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش و ثبت نام دانش‌آموزان در هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش با توجه به امتیاز بررسی‌های مشاوره‌ای، از مهم‌ترین تغییرات فرآیند هدایت تحصیلی است که این مشاور حوزه وزارت آموزش و پرورش به آن‌ها اشاره کرد.