نظام‌نامه اخلاق حرفه‌ای روانشناسان و مشاوران

 نظام‌نامه اخلاق حرفه‌ای روانشناسان و مشاوران

مقدمه:

قانون تشكيل سازمان نظام روان شناسي و مشاوره جمهوری اسلامي ايران در ماده (2)، حمايت از حقوق مراجعان و حقوق صنفي روان شناسان و مشاوران را از جمله اهداف سازمان دانسته است . ماده (12) اين قانون يكي از وظايف شورای مركزی را تشكيل هیئت‌ رسيدگي به تخلفات صنفي و حرفه‌ای شاغلان حرفه‌های روان شناسي و مشاوره برشمرده و در تبصره یک ماده (19) نيز يكي از تخلفاتي را كه موجب محكوميت اعضای سازمان ميشود، تخلف از شئون حرفه‌ای و صنفي؛ به معنای عدول از اصول نظام‌نامه اخلاق حرفه‌ای روان شناسي و مشاوره قلمداد نموده است .

نظام‌نامه اخلاق حرفه‌ای سازمان نظام روان شناسي و مشاوره جمهوری اسلامی ايران با ارج نهادن به زمينه های فرهنگي، اجتماعي و با الهام از تعاليم ديني و با توجه به تنوع فرهنگ‌ها و گستردگي خدمات روان‌شناختي و مشاوره‌ای، و با در نظر گرفتن دست‌آوردهای علمي و تخصصي روان شناسان و مشاوران در ايران، جهان و به منظور تأمين حقوق مراجعان و استفاده‌كنندگان از خدمات روان شناسي و مشاوره و همچنين برای تأمين حقوق روان شناسان و مشاوران، و حفظ شئون حرفه‌ای و منزلت اجتماعي ايشان تدوين شده است. هدف اين نظام‌نامه، تعيين استانداردها و ضوابط اخلاقي برای فعالیت‌های حرفه‌ای روان شناسان و مشاوران، تصريح حقوق مراجعان يا استفاده‌كنندگان از خدمات روان شناسي و مشاوره و متخصصان مي باشد. اين نظام‌نامه شامل دو بخش به شرح زير مي باشد:

• اصول عمومي اخلاق حرفه‌ای
• استانداردها و ضوابط اخلاق حرفه‌ای

 الف: اصول عمومي اخلاق حرفه‌ای

 اصول عمومي شامل اصول كلي و ارزشهای فراگير اخلاقي و انساني است كه زيربنای استانداردها و ضوابط اخلاق حرفه‌ای است و انتظار مي رود روان شناسان و مشاوران در كليه رفتارهای حرفه‌ای خود، همواره آن‌ها را مد نظر داشته و برای رعايت بهينه آن‌ها تمامي تلاش خود را به كار گيرند. اصول عمومي نظام‌نامه اخلاق حرفه‌ای سازمان نظام روانشناسي و مشاوره جمهوری اسلامی ايران عبارت است از:

• اصل احترام به شأن و آزادی انسان و تكريم شخصيت مراجعان
• اصل وظيفه شناسي و مسئوليت پذيری
• اصل ارائه خدمات مؤثر و اجتناب از آسيب‌رساني اجتماعي
• اصل عدم تبعيض
• اصل توجه به رفاه ديگران
• اصل توجه به نظام ارزش های جامعه
• اصل حفظ كرامت و شخصيت روان شناسان و مشاوران در جامعه
• اصل ار ائه سيمای الگويي از روان شناسي و مشاوره به جامعه

ب: استانداردها و ضوابط اخلاق حرفه‌ای استانداردها و ضوابط اخلاق حرفه‌ای شامل مجموعه‌ای از مقررات و ضوابط ايجابي و سلبي است كه با تمركز بر شرايط خاص حرفه‌ای، روان شناسان و مشاوران را ملزم به انجام دادن رفتار يا رفتارهايي معين، و يا اجتناب از رفتار يا رفتارهايي خاص مي سازد. اين استانداردها عبارتند از:

• صلاحيت

 1-1-  روان شناسان و مشاوران در حيطه‌هايي به ارائه خدمات حرفه‌ای، پژوهشي و آموزشي مي‌پردازند كه صلاحيت لازم برای انجام دادن آن‌ها را احراز كرده اند.

1-2- روان شناسان و مشاوران برای معرفي خود فقط از مدارج تخصصي و مدارك علمي كه از دانشگاههای معتبر دريافت كرده‌اند استفاده می‌کنند و حق استفاده از عناويني را كه احراز نكرده‌اند، ندارند.

1-3- روان شناسان و مشاوران فقط روش‌های درماني و مشاوره‌ای را كه برای آن‌ها آموزش ديده و در آن‌ها تجربه پيدا كرده اند، به كار مي‌گيرند و از به كار بستن روش‌هايي كه در آن‌ها تجربه ندارند، خودداری می‌کنند.

 1-4- روان شناسان و مشاوران در جريان ارائه خدمات و تحقيقات، به نقش و تاثير عوامل فرهنگي، قومي، نژادی، جنسيتي، ديني، مذهبي در چارچوبي كه با كار آن‌ها ارتباط پيدا مي‌كند، توجه دارند.

1-5- روان شناسان و مشاوران همواره برای توسعه، روزآمد كردن صلاحیت و توانايي‌های حرفه‌ای خود تلاش می‌کنند.

1-6- روان شناسان و مشاوران هنگامي كه وظايفي را به عهده كارمندان، كارآموزان يا دستياران آموزشي يا پژوهشي خود مي‌سپارند و يا در مواردی كه از خدمات ديگران استفاده می‌کنند (مانند اجرا و تفسير آزمون‌های شناختي)، بايد اطمينان حاصل نمايند كه اين افراد:

الف) از توانایي و تجربه لازم برای انجام آن كار برخوردارند.

ب)خدمات مورد نظر را به طور كامل و صحيح انجام می‌دهند.

1-7- روان شناسان و مشاوران از كار كردن در موقعيت‌ها يا زمينه‌هايي كه احتمال می‌دهند، مشکلات شخصي آن‌ها در انجام وظايفشان خلل وارد مي‌سازد، اجتناب مي‌كنند.

1-8-  روان شناسان و مشاوران خدماتي كه صلاحیت ارائه آن را ندارند، به همكاران واجد صلاحیت خود ارجاع می‌دهند.

1-9-  روان شناسان و مشاوران در موقعيت های اضطراری و بحراني، به كمك رساني و ارائه خدمات روان‌شناختي مورد نياز اقدام می‌کنند.

2-مسئوليت:

1-2-  روان شناسان و مشاوران بايد تمامي تلاش خود را برای رعايت استانداردها و مقررات حرفه‌ای خود به كار گيرند و در قبال رفتار و گفتار خود قبول مسئوليت كنند.

2-2- روان شناسان و مشاوران در چارچوب قوانين و مقررات جاری كشور فعاليت مي‌كنند. بر همين اساس لازم است با قوانين مرتبط با حوزه فعاليت خود آشنايي كامل داشته باشند.

3-2- روان شناسان و مشاوران وظيفه خود مي‌دانند از هر گونه سوء استفاده از يافته‌های پژوهشي پرهيز كنند.

4-2- روان شناسان و مشاوران مسئوليت رفاه و بهزيستي مراجعان و تمامي افرادی كه از اقدام‌ها و تصميم‌های آن‌ها تأثير مي‌گيرند را در چارچوب خدمات درماني و مشاوره‌ای بر عهده دارند، به حقوق افراد و گروه‌هايي كه با آن‌ها كار می‌کنند احترام مي گذارند و تمام تلاش خود را در جهت حفظ منافع آن‌ها به كار مي گيرند.

5-2- روان شناسان و مشاوران قبل از شروع درمان، اطلاعات لازم در ارتباط با مسائل مالي را در اختيار مراجعين قرار می‌دهند و توافق آگاهانه آن‌ها را به دست مي‌آورند.

6-2- روان شناسان و مشاوران تنها اعتبار و پيامد كارهايي را كه خودشان انجام داده اند، مي پذيرند.

7-2- روان شناسان و مشاوران مسئوليت حفظ حقوق مراجعين را بر عهده دارند، موظفند اگر حقوق مراجعين توسط كارورزان يا همكاران نقص و اجحاف شود يا برخلاف اصول حرفه‌ای و نظام نامه اخلاق حرفه‌ای عمل نمايند، فورا به سازمان نظام روان شناسي و مشاوره گزارش نمايند.

3- روابط حرفه‌ای

 1-3- روان شناسان و مشاوران از اعمال هرگونه بي عدالتي و تبعيض نسبت به مراجعان و دريافت‌كنندگان خدمات اجتناب می‌کنند.

2-3- روان شناسان و مشاوران از هرگونه مزاحمت‌های اخلاقي و رفتاری اجتناب می‌کنند و در صورت آگاهي از فعالیت‌های خلاف اخلاق دستياران و همكاران خود، نسبت به جلوگيری آن از طريق مشورت يا تذكر دادن به آنان و در صورت لزوم از طريق اطلاع به هیئت‌ های رسيدگي به تخلفات سازمان نظام روان شناسي و مشاوره اقدام مي نمايند.

3-3- روان شناسان و مشاوران از ايجاد هرگونه ارتباط غيرحرفه‌ای با مراجعان خود و كاركناني كه زير نظر آنان فعاليت می‌کنند، اجتناب می‌نمایند.

4-3- روان شناسان و مشاوران از هرگونه آسيب رسانيدن به مراجعان، دانشجويان، كارآموزان، شركت‌كنندگان در پژوهش و كساني كه با آنان كار می‌کنند، اجتناب می‌نمایند و برای به حداقل رسانيدن آسيب، در مواقعي كه غيرقابل پيش‌بيني يا غيرقابل اجتناب است، اقدام‌های لازم را معمول مي‌دارند.

5-3- روان شناسان و مشاوران در مواقعي كه تعارضي بين منافع شخصي و ايفای نقش حرفه‌ای به وجود بيايد، از پذيرش نقش حرفه‌ای خود اجتناب نمی‌کنند.

6-3- روان شناسان و مشاوران از هرگونه سوء استفاده از روابط حرفه‌ای خود پرهيز مي‌نمايند.

7-3- روان شناسان و مشاوران در مواقع ضروری يا در مواردی كه به لحاظ حرفه‌ای لازم باشد، به منظور تأمين خدمات متناسب و مؤثر برای مراجعان خود، با ساير متخصصان، مشورت و همكاری می‌کنند و در صورت نياز، مراجعان خود را به آنان ارجاع می‌دهند.

8-3- روان شناسان و مشاوران برای اجرای پژوهش، سنجش، درمان، راهنمايي و مشاوره با اشخاص، با استفاده از زباني كه برای آنان قابل درك باشد، توافق آگاهانه آنان را كسب می‌کنند.

9-3- در مواردی كه روان شناس و مشاور به علت وضعيت حاد رواني يا صغر سن مراجع نتواند رضايت آگاهانه وی را جلب نمايد مي‌بايست رضايت قيم قانوني يا ولي وی را با حفظ شأن و منزلت مراجع به دست آورد.

10-3- روان شناسان و مشاوران به منظور تكريم مراجعان خود در محاورات في مابين، تشكيل پرونده و مكاتبات حرفه‌ای از به كار بردن واژه‌های بيماری، بيمار، مريض و مرض و نظاير آن اجتناب نموده و به جای آن از واژه‌های مراجع يا مراجعان استفاده می‌نمایند.

4- رازداری:

4-1- روان شناسان و مشاوران برای محافظت از اطلاعات محرمانه به دست آمده در حوزه فعالیت‌های حرفه‌ای خود اقدام‌های احتياطي لازم را به عمل مي آورند.

2-4- روان شناسان و مشاوران برای ارزيابي، تشخيص، درمان و پژوهش فقط به جمع‌آوری اطلاعات مورد نياز مي‌پردازند و از هرگونه دريافت اطلاعات اضافي اجتناب می‌کنند.

3-4- روان شناسان و مشاوران در ثبت و گزارش اطلاعات به گونه‌ای عمل می‌کنند كه امكان سوء استفاده از آن وجود نداشته باشد.

4-4- روان شناسان و مشاوران قبل از ضبط صوتي يا تصويری جلسات، از مراجعان يا نمايندگان قانوني آن‌ها رضايت نامه كتبي دريافت می‌کنند.

5-4- روان شناسان و مشاوران صرفاً در موارد زير مي توانند رازداری را نقض كنند:

1-5-4- بنا به درخواست و رضايت مراجع يا قيم قانوني او، مشروط به اينكه افشای اطلاعات منافع مراجع را به خطر نيندازد.

2-5-4 وجود خطر جاني برای مراجع يا ديگران

3-4-5- اختلال مسری كشنده مانند HIV و ايدز

4-4-5- در صورتي كه به وسيله قانون يا مراجع قانوني حكم شده باشد.

تبصره: در صورت نقض رازداری براساس موارد فوق، روان شناسان و مشاوران برای حفظ منافع مراجعان تمامي تلاش خود را به كار مي‌بندند و افشای اطلاعات را در حداقل ممكن نگاه مي‌دارند و حتي المقدور مراجع را در جريان افشای اطلاعات قرار می‌دهند.

5- سنجش، ارزیابي و تفسير آزمون‌های روان‌شناختي:

5-1- روان شناسان و مشاوران از آزمون‌های روان‌شناختي معتبر استفاده می‌کنند.

2-5- روان شناسان و مشاوران فقط آزمون‌هايي را به كار مي‌برند كه قبلا صلاحیت‌های لازم برای استفاده از آن‌ها را كسب كرده باشند.

3-5- روان شناسان و مشاوران از آزمون‌های روان‌شناختي به صورت هدفمند و متناسب با نياز و صرفاً در چارچوب تشخيص، درمان، راهنمايي، مشاوره و تحقيق استفاده می‌کنند.

4-5- روان شناسان و مشاوران اجازه نمی‌دهند كه آزمون‌های روان‌شناختي توسط افراد فاقد صلاحیت اجرا، نمرهگذاری و تفسير شود و يا از نتايج آزمون‌ها سوءاستفاده گردد.

5-5- روان شناسان و مشاوران نتايج آزمون‌ها را فقط به درخواست كتبي مراجع، قيم قانوني و يا دادگاه، با رعايت منافع و مصلحت مراجع، در اختيار آن‌ها قرار می‌دهند، مگر در مواردی كه تشخيص دهند، انجام اين كار باعث آسيب به مراجع يا سوءاستفاده از نتايج آزمون‌ها شود.

6-5- روان شناسان و مشاوران صرفاً در صورتي برای طراحي، تهيه، استاندارد نمودن و تعيين اعتبار و پايايي آزمون‌های روا ن شناختي اقدام مي‌نمايند كه از دانش و تخصص لازم برخوردار بوده، و با اصول علمي و روزآمد روان‌سنجي آشنا باشند.

7-5- روان شناسان و مشاوران در تفسير نتايج آزمون‌ها، اهداف ارزيابي و عوامل مختلف مرتبط با آن را، كه ممكن است در قضاوت آزمون‌گر و تفسير نتايج آزمون تاثيرگذار باشد (از قبيل توانايي انجام آزمون، ويژگي‌های مراجع، موقعيت اجرای آزمون، تفاوت‌های زباني و فرهنگي)، در نظر مي‌گيرند.

6- مداخله‌های روان‌شناختي:

1-6-روان شناسان و مشاوران رضايت آگاهانه مراجع، يا قيم قانوني وی را قبل از هرگونه مداخله روان‌شناختي كسب می‌کنند.

2-6- در مواردی كه روان شناس يا مشاور در دوره آموزش باشد، اين موضوع را قبل از گرفتن رضايت آگاهانه به اطلاع مراجع مي‌رساند.

3-6- اگر روان شناس يا مشاور بخواهد روشي را كه پشتوانه پژوهشي كافي ندارد، در مورد مراجع به كار ببرد، قبلا وی را در جريان روش مزبور قرار داده و موافقت كتبي او را جلب كند.

4-6- روان شناسان و مشاوران پرونده مراجعان را به شكلي كامل ايمن بايگاني نموده و كليه سوابق پرونده را حداقل برای 5 سال بعد از خاتمه مداخله و در مورد كودكان و نوجوانان تا رسيدن به سن قانوني نگهداری می‌کنند.

5-6- روان شناسان و مشاوران در روابطي كه با نقش حرفه‌ای آنان تعارض داشته باشد، وارد نمي شوند.

6-6- روان شناسان و مشاوران از درگير شدن در هرگونه رابطه جنسي با مراجعان خود اجتناب می‌کنند.

7-6- روان شناسان و مشاوران با مراجعان خود ازدواج نمی‌کنند، مگر آن كه حداقل 2 سال از اتمام يا توقف مداخله حرفه‌ای آنان گذشته باشد.

8-6- روان شناسان و مشاوران وقتي كه با زوج يا خانواده‌ای كار می‌کنند، به عنوان شاهد يكي از آنان بر عليه ديگری در دادگاه شهادت نمی‌دهند.

9-6- روان شناسان و مشاوران حق‌الزحمه خدمات روان‌شناختي و مشاوره‌ای خود را طبق تعرفه‌های سازمان نظام روان شناسي و مشاوره جمهوری اسلامی ايران دريافت مي‌نمايند و از دريافت وجه ديگری از مراجعان اجتناب می‌کنند.

7- آموزش، كارورزی و نظارت:

1-7- روان شناسان و مشاوران تنها برنامه‌های آموزشي، كارآموزی و كارورزی را بر عهده مي‌گيرند كه دانش و تجربه لازم را برای اجرای آن‌ها داشته باشند.

2-7- روان شناسان و مشاوران، دانشجويان، كارآموزان و كارورزان را از سرفصل، محتوی و فرايند برنامه آموزشي آگاه می‌کنند.

3-7- محتوی و برنامه‌های آموزشي، كارآموزی و كارورزی كه توسط روان شناسان و مشاوران ارائه مي‌شود، بايد مرتبط، علمي، دقيق و به روز باشد.

4-7- روان شناسان و مشاوران در برنامه‌های آموزشي، كارآموزی و كارورزی خود، اهداف، انتظارات، محتوی آموزش و نحوه ارزشيابي برنامه را مشخص می‌کنند.

5-7- روان شناسان و مشاوران بر نحوه اجرای كارورزی‌هايي كه مسئوليت آن‌ها را بر عهده گرفته‌اند، نظارت كامل داشته و بازخوردهای لازم را به كارورزان ارائه می‌دهند.

6-7- روان شناسان و مشاوران با ارزيابي مداوم، از قابليت‌ها و محدوديت‌های شخصي و علمي كارآموزان و كارورزان آگاه مي‌گردند و در صورتي كه محدوديت‌‎ها مانع تحقق اهداف كارآموزی و كارورزی باشد، در رفع آن اقدام می‌کنند.

7-7- روان شناسان و مشاوران به دانشجويان، كارآموزان و كارورزان خود خدمات درماني يا مشاوره‌ای ارائه نمی‌دهند و در صورت لزوم آنان را به متخصصان واجد شرايط ارجاع می‌دهند.

8-7- روان شناسان و مشاوران دانشجويان، كارآموزان و كارورزان را به پيروی از اصول اخلاق حرفه‌ای روان شناسي و مشاوره ترغيب می‌نمایند.

9-7- روان شناسان و مشاوران مرزهای اخلاقي، حرفه‌ای و اجتماعي را با دانشجويان، كارآموزان و كارورزان خود، مشخص و رعايت نموده و از هر نوع رابطه‌ای كه منجر به سوءاستفاده شود، اجتناب می‌کنند.

10-7- روان شناسان و مشاوران در طول دوره آموزش و كارورزی، با حفظ حرمت دانشجويان، كارآموزان و كارورزان، از ورود به حيطه‌های زندگي شخصي آنان خودداری می‌کنند.

11-7- روان شناسان و مشاوران، كاركنان، كارمندان و بستگان نزديك خود را به عنوان كارآموز و كارورز نمي‌پذيرند.

12-7- روان شناسان و مشاوران در برنامه‌های آموزشي، زمينه مناسب برای آشنايي و كسب تجربه دانشجويان، كارآموزان و كارورزان را درباره ديدگاه‌ها و فنون مختلف روان‌شناختي و مشاوره‌ای فراهم نموده و آن‌ها را به توسعه تجربه‌های علمي و عملي خود ترغيب می‌کنند.

13-7- روان شناسان و مشاوران صرفاً در چارچوب صلاحیت‌ها و توانايي‌های واقعي افراد و براساس شناخت شخصي خود نسبت به ارائه توصيه نامه‌های علمي برای آنان اقدام می‌کنند.

8- پژوهش و انتشار:

1-8- روان شناسان و مشاوران از منطبق بودن پژوهش خود با اصول علمي و اجرای درست آن اطمينان حاصل می‌کنند.

2-8- روان شناسان و مشاوران در برنامه‌ريزی و اجرای پژوهش‌های خود اطمينان حاصل می‌نمایند كه پروژه پژوهشي آنان با اصول اخلاق حرفه‌ای منطبق مي باشد.

3-8- در صورتي كه روان شناسان و مشاوران نسبت به انطباق طرح پژوهشي خود با اصول اخلاق حرفه‌ای ترديد داشته باشند، قبل از اجرای طرح پژوهشي، آن را به تصويب كميته اخلاق حرفه‌ای دانشگاه يا سازمان محل خدمت خود مي رسانند. در صورتي كه كميته اخلاقي در دانشگاه يا سازمان مذكور وجود نداشته باشد، ميتوانند از كميته اخلاق حرفه‌ای ديگر دانشگاه‌ها و يا سازمان نظام روان شناسي و مشاوره استعلام كنند.

4-8- روان شناسان و مشاوران مي‌پذيرند كه شركت در هرگونه تحقيق روان‌شناختي داوطلبانه بوده و عدم تمايل افراد به همكاری نبايد هيچ گونه تبعات منفي برای آنان داشته باشد.

5-8- روان شناسان و مشاوران قبل از انجام پژوهش، با استفاده از زباني قابل فهم، رضايت آگاهانه شركت‌كنندگان در تحقيق يا قيم قانوني آنان را به صورت كتبي كسب می‌نمایند. رضايت آگاهانه شامل اطلاعات زير ميباشد:

1-5-8-داوطلبانه بودن شركت در تحقيق

2-5-8-نوع فعاليتي كه شركتكنندگان بايد انجام دهند

3-5-8-توضيح منافع و خطرات احتمالي شركت در تحقيق

4-5-8-حق انصراف شركتكنندگان از ادامه همكاری در هر زمان

5-8-5-توضيح روشهای حفظ رازداری و محدوديت های احتمالي در اين زمينه

6-5-8-آدرس و شماره تلفن محقق و سازمان مجری تحقيق

 6-8- روان شناسان و مشاوران فقط زماني مي‌توانند از پنهان‌كاری در پژوهش استفاده كنند كه اولا منافع تحقيق بيشتر از ضرر احتمالي آن باشد، و ثانياً انجام تحقيق به روش‌های ديگر امكان‌پذير نباشد.

7-8- روان شناسان و مشاوران صرفاً در مواردی كه پژوهش متضمن هيچ‌گونه استرس، درگيری و آسيب نباشد، مي‌توانند از كسب توافق آگاهانه صرف‌نظر نمايند.

8-8- روان شناسان و مشاوران نسبت به رفاه، آسايش و ايمني آزمودني‌ها و شركت‌كنندگان در تحقيق خود مسئول هستند و تمامي احتياط‌های لازم را برای پيشگيری از هرگونه آسيب فيزيكي، رواني و اجتماعي به آنان در تحقيق به عمل مي آورند.

9-8- روان شناسان و مشاوران اطمينان حاصل می‌کنند كه تمامي اطلاعات مربوط به آزمودني ها و شركت‌كنندگان در پژوهش به صورت محرمانه نگهداری شده و گزارش تحقيق به گونه‌ای تهيه و ارائه مي‌شود كه شناسايي شركت‌كنندگان ممكن نباشد.

10-8- روان شناسان فقط زماني روی حيوانات تحقيق می‌کنند كه انجام چنين تحقيقي ضروری بوده و نتايج حاصل در جهت پيشرفت و ارتقاء دانش روان‌شناسي و بهبود كيفيت زندگي انسان‌ها موثر باشد.

11-8- روان شناسان در تحقيق با حيوانات، اطمينان مي‌يابند كه حيوان در معرض رنج يا آسيب غيرضروری قرار نگيرد و اگر پس از پايان تحقيق لازم باشد به زندگي حيوان پايان داده شود، بايد مطمئن شوند كه اين عمل در سريع‌ترين زمان و با كمترين زجر ممكن انجام مي‌گيرد.

 12-8- مسئوليت علمي و اخلاقي پژوهش بر عهده مجری طرح است، در عين حال تمام افرادی كه به نوعي درگير انجام اين پژوهش هستند، نيز به سهم خود در قبال اعمال و وظايف پژوهشي خود مسئول هستند.

13-8- روان شناسان و مشاوران در ارائه نتايج پژوهش‌های علمي و تفسير آن‌ها، صداقت و امانت‌داری را به طور كامل رعايت و از ارائه اطلاعات غيرواقعي و ساختگي پرهيز می‌کنند.

14-8- روان شناسان و مشاوران از ارائه و انتشار داده‌ها و پژوهش‌های قديمي به عنوان داده‌ها يا پژوهش‌های جديد، اجتناب می‌کنند.

15-8- روان شناسان و مشاوران وظيفه دارند اقدام‌های لازم را به منظور حفظ حقوق شهروندان و جلوگيری از سوءتعبير و سوءاستفاده از نتايج گزارش‌ها و پژوهش‌های خود، انجام دهند و اطمينان حاصل كنند كه اين نتايج در جهت ايجاد تبعيض بين گروه‌های نژادی، قومي، فرهنگي، ديني و جنسيتي مورد سوء استفاده قرار نخواهد گرفت.

16-8- چنانچه روان شناسان و مشاوران در اطلاعات منتشر شده خود دچار خطا يا اشتباهي شوند، بايد به نحو مقتضي و مناسب نسبت به تصحيح آن اقدام كنند.

17-8- روان شناسان و مشاوران مي‌پذيرند كه حقوق مادی و معنوی تحقيقات و تألیفات ، تماماً متعلق به پژوهشگران و مولفان آن‌ها بوده و در كليه فعاليت‌های علمي، پژوهشي و حرفه‌ای خود حقوق آنان را رعايت می‌کنند.

18-8- روان شناسان و مشاوران مسئوليت و امتياز كارهايي را كه انجام نداده‌اند، يا هيچ نوع نقش و نظارتي در اجرای آن‌ها نداشته اند، نمي‌پذيرند.

19-8- در مقاله‌های استخراج شده از پايان نامه‌های دانشجويي، نام دانشجو به عنوان مولف اول مقاله مي‌آيد، مگر آنكه دانشجو نقشي در استخراج مقاله از پايان نامه خود نداشته باشد.

9-تبليغات و خدمات عمومي:

1-9- روان شناسان و مشاوران از هرگونه اظهارات غيرواقعي و نادرست در زمينه آموزش‌های تخصصي، تجارب حرفه‌ای، شايستگي‌ها، درجات تحصيلي، مدارك، وابستگي‌های سازماني يا انجمني، خدمات، علمي و باليني، تأليفات و تحقيقات خود اجتناب مي نمايند.

2-9- روان شناسان و مشاوراني كه از طريق كتاب، مجلات، روزنامه‌ها، اينترنت، راديو، تلويزيون و ديگر ابزارهای ارتباط جمعي، برای عموم مردم پيشنهاد يا توصيه ارائه می‌کنند، بايد اطمينان حاصل نمايند كه اظهارات ارائه شده واجد شرايط زير باشد:

1-2-9-بر پايه دانش روزآمد روان‌شناختي و تجربه های حرفه‌ای آنان استوار باشد.

2-9-2-با مشخصه های اخلاق حرفه‌ای روان شناسان و مشاوران منطبق باشد.

3-9-2-دلالت بر آن نداشته باشد كه رابطه غيرحرفه‌ای با مخاطبان برقرار شده است.

3-9- روان شناسان و مشاوران در مواردی كه رسانه‌های جمعي، انجمن‌ها، گروه‌ها و افراد در خصوص مدارك، تخصص، توانايي‌ها، خدمات و اظهارات آن‌ها اطلاعات نادرستي را ارائه می‌دهند، بايد در اسرع وقت و به نحو مقتضي برای تصحيح آن اقدام می‌کنند.

4-9- هنگامي كه روان‌شناسان و مشاوران از فرد، افراد يا سازماني برای تبليغ خدمات تخصصي خود استفاده می‌کنند، بايد از صحت مطالب ارائه شده توسط آنان اطمينان حاصل كنند، بر فرايند تبليغات نظارت نمايند و مسئوليت آن را بر عهده بگيرند.

5-9- روان شناسان و مشاوران در ارائه آموزش‌های عمومي بايد نسبت به كارآمدی، موثر بودن، روزآمدی و صحت آموزش‌های ارائه شده اطمينان حاصل نمايند.

6-9- روان‌شناسان و مشاوران در چارچوب حوزه تخصصي و در حد توان خود، در فعاليت‌های اجتماعي مرتبط با توسعه و بهبود رفاه اجتماعي و حفظ و گسترش منافع عمومي (از جمله سياست گزاری های اجتماعي، اصالح قوانين و مقررات، و مانند آن) مشاركت می‌کنند.

7-9- روان شناسان و مشاوران بخشي از زمان خود را به ارائه خدمات تخصصي عام‌المنفعه به افراد و گروه‌های نيازمند اختصاص می‌دهند.

8-9- روان‌شناسان و مشاوران به صورت داوطلبانه نسبت به ارائه خدمات تخصصي روان‌شناختي و مشاوره ای در شرايط بحران و اضطرار (از جمله باليای طبيعي مثل زلزله، سيل و مانند آن) اقدام می‌کنند.

9-9- روان شناسان و مشاوران از هرگونه التهاب آفريني در جامعه و سوءاستفاده از اعضاء سازمان اجتناب می‌نمایند.

10- حل و فصل مسائل و تعارض‌های اخلاقي:

1-10- وقتي تعارضي بين دو يا چند اصل اخلاقي به وجود مي‌آيد، روان شناسان و مشاوران ضمن بررسي و ارزيابي دقيق موقعيت و راه حل‌های ممكن، تمام تلاش خود را برای حل تعارض مذكور به كار مي‌گيرند. چنانچه تعارض حل نشود، با يادآوری تعهد خود به رعايت ضوابط اخلاق حرفه‌ای، راه حلي را برمي‌گزينند كه بيشترين پيامد مثبت و كمترين پيامد منفي را برای فرد يا افرادی كه از آن تأثير مي پذيرند، داشته باشد.

2-10- روان شناسان و مشاوران در مواردی كه بين ضوابط اخلاق حرفه‌ای و قانون تعارض وجود داشته باشد، پس از انجام اقدام‌های منطقي برای حل تعارض، در صورتي كه با رعايت ضوابط و اخلاق حرفه‌ای، تعارض قابل حل نباشد، ملزم به رعايت قانون مي‌باشند.

3-10- روان شناسان و مشاوران در صورتي كه بين ضوابط اخلاق حرفه‌ای و مقررات سازماني كه در آن كار می‌کنند، تعارضي پيش بيايد، از ضوابط اخلاق حرفه‌ای پيروی می‌کنند.

4-10- در صورتي كه روان شناسان و مشاوران اطلاع حاصل نمايند كه يكي از همكاران آنان ضوابط اخلاق حرفه‌ای را ناديده گرفته و بر خلاف آن عمل مي‌كند ابتدا سعي خواهند كرد كه با تذكر به آن همكار از ادامه تخلف جلوگيری كنند. در صورتي كه اين اقدام مؤثر واقع نشود، بايد مراتب را به مسئولان سازمان اطلاع دهند و به معاونت انتظامي رسيدگي به تخلفات حرفه‌ای سازمان نظام روان شناسي و مشاوره گزارش نمايند.

5-10- روان شناسان و مشاوران در جريان رسيدگي به پرونده متخلفان، با معاونت انتظامي رسيدگي به تخلفات حرفه‌ای سازمان نظام روان شناسي و مشاوره همكاری می‌کنند.

6-10- روان شناسان و مشاوره همواره سعي و تلاش لازم را برای صيانت از شئونات حرفه‌ای و رشد و اعتلای دانش روان‌شناسي و مشاوره مبذول مي‌‍دارند.

7-10- روان شناسان و مشاوران همواره در حفظ آرامش جامعه روان شناسي و مشاوره تلاش می‌کنند و از ارائه اطلاعات نادرست به مخاطبان اجتناب نمايند. نظام‌نامه اخلاق حرفه‌ای روان شناسان و مشاوران در شصت و هشتمين جلسه شورای مركزی سازمان كه در مورخه 06/05/86 برگزار شد، مورد بازنگری قرار گرفت و به تصویب رسيد.